Frankfurt Notları (21): Filozof Roma İmparatoru… Felsefe Mezunu Ekonomi Bakanı… Bir Gelenek Devam mı Ediyor?

Almanya ekonomisi 2024 yılını da büyüme rakamlarına ulaşamadan kapattı. Almanya ekonomisinin büyüme rakamları ile iklim politikaları hakkında bilgi sahibi olmak için Ekonomi ve İklim Koruma Bakanlığı web sayfasını (https://www.bmwk.de) ziyaret ettim. Bu esnada Sayın Bakan Habeck’in de ekonomi ve iklim konularına yaklaşımını merak ederek, bakanlık web sayfasından bu merakımı gidermek istedim doğrusu.
***
Siyasi kariyerine 2002 yılında Yeşiller Partisi'ne katılarak başlayan Sayın Habeck, 2018'den 2022'ye kadar Annalena Baerbock ile birlikte partinin eş başkanlığını yürütmüş. 2021'den bu yana Almanya Şansölyesi Sayın Olaf Scholz'un yardımcısı ve Almanya Ekonomi ve İklim Koruma Bakanı olarak görev yapmakta.
Sayın Bakan, Freiburg ve Hamburg üniversitelerinde felsefe, Alman dili ve edebiyatı ile filoloji alanlarında yükseköğrenim görmüş ve 2000 yılında Hamburg Üniversitesi'nde felsefe doktorasını tamamlamış. Akademik çalışmaları, edebiyatta doğa tasvirleri üzerine odaklanmış. Web sayfasında 2000-2009 yılları arasında serbest yazar olarak çalıştığından bahsedilmiş. Edebiyatta kazandığı anlatım gücü ve retorik bilgisinin, onun siyasi kariyerinde etkili olduğu değerlendiriliyor Almanya kamuoyunda.
***
Sayın Bakanın felsefe eğitimi aldığını görünce aklıma Roma İmparatoru ve Stoacı bir filozof olan Marcus Aurelius (121-180) geldi doğrusu. Malum Stoacılık, MÖ 3. yüzyılda Zenon tarafından Atina’da kurulan bir felsefi akım. Temel ilkesi, insanın doğaya uygun yaşaması ve erdemli olmayı en yüksek değer olarak görmesi. Bu felsefe, günümüzde stres yönetimi, liderlik ve kişisel gelişim alanlarında da bir rehber olarak kullanılmakta. Stoacılar, mutluluğun dışsal olaylara bağlı olmadığını, insanın kendi iç huzurunu sağlaması gerektiğini savunurlar. Önemli Stoacı Filozoflar, Zenon, Seneca, Epiktetos ve Marcus Aurelius’tur. Marcus Aurelius’u diğer felsefecilerden farklı kılansa Stoacı bir düşünür olmasının yanısıra Roma İmparatoru da olmasıdır.  
Marcus Aurelius, 161-180 yılları arasında Roma tahtında bulunmuş ve "Beş İyi İmparator"dan biri olarak kabul edilmiştir. Yönetiminde Roma İmparatorluğu büyük askeri ve siyasi zorluklarla karşı karşıya kalmıştır.  Marcus Aurelius, Roma tarihindeki en bilge imparatorlardan biri olarak kabul edilir. Hem bir filozof hem de başarılı bir yönetici olarak anılmasına rağmen bazı kararları da Roma’nın geleceği için olumsuz sonuçlar doğurmuştur. Marcus Aurelius’un en büyük hatalarından biri, oğlu Commodus'u tahtın varisi olarak bırakması olarak görülür. Meritokratik yönetim yerine ailesel mirasa dayalı bir sistem seçerek Roma’nın çöküşüne dolaylı katkı sağlamış olabileceği değerlendirilir. Özellikle Kendime Düşünceler adlı eseriyle Stoacılığın en önemli temsilcilerinden biri olmuştur.  Bu eserde, insanın kendisini ve dünyayı anlaması, erdemli bir yaşam sürmesi üzerine odaklanmıştır. Merak edenler dönem tarihini ve onun eserlerini okuyarak detaylı bilgi sahibi olabilirler. 
***
Sayın Bakan eşi Andrea Paluch ile birlikte serbest yazar olarak çocuk kitapları ve İngiliz şiir çevirilerinin yanı sıra çeşitli romanlar kaleme almış. Bunlardan bazıları;
Küçük Kahramanlar, Büyük Maceralar: Her Gün İçin Okuma Hikayeleri (Çocuk Edebiyatı)
Felix ve Lea: Kapısız Kule (Çocuk Edebiyatı)
Çığlık At, Eğer Yapabilirsen Aslan: Okulda Zorbalık (Çocuk Edebiyatı)
Ölü Adamımla Tanıştığım Gün (Roman)
Kurtların Çağrısı (Gençlik Romanı)
Şahinlerin Uçuşu (Gençlik Romanı)
Mazgalın Altında Deniz Yatıyor (Roman)
Kafası Karışık Babalar veya Bir Erkek Ne Zaman Erkektir

Buradan İtibaren Farklı: Bir Politik Taslak (Siyaset)
Dereden Yukarı: Bir Yön Belirleme (Deneme)
Biz Kim Olabiliriz: Demokrasimiz Neden Açık ve Çeşitli Bir Dile İhtiyaç Duyuyor (Deneme)
Kim Cesaret Ederse, Başlar: Politika ve Ben (Otobiyografi)
h
 

Ekonomi ve İklim Koruma Bakanlığı Görevleri
Sayın Habeck'in liderliğindeki Ekonomi ve İklim Koruma Bakanlığı, Almanya'nın ekonomik politikalarını iklim koruma hedefleriyle uyumlu hale getirmeyi amaçlamakta. Bu kapsamda, yenilenebilir enerji kaynaklarının teşviki, enerji verimliliğinin artırılması ve sürdürülebilir ekonomik büyüme stratejilerinin geliştirilmesi gibi konulara odaklanmakta ve Sayın Habeck, edebiyat ve siyaseti birleştiren kariyeriyle Almanya'nın dikkat çeken figürlerinden biri olarak görülmekte. Felsefe, filoloji ve ekonomi yönetimini bir araya getirmek zor olsa da bu zorluğun üzerine bir de Rusya-Ukrayna meselesi kaynaklı tedarik zinciri kısıtlamaları ile enflasyonda yaşanan gelişmeler bu dönemi daha da zorlu bir hale getirmiş görünüyor. Rusya’nın Ukrayna’ya saldırısı sadece Avrupa’daki barışı bozmadı malum beraberinde, Rus enerji kaynaklarına bağımlı olan Almanya için de enerji krizini ortaya çıkartmıştı. 
Yeşiller için önemli bir konu olan enerjide dönüşüm ve Rus gazından kurtulmak önemli konu başlıkları olarak ortaya çıktı. Sayın Bakana göre, yaşanan sıkıntılardan eski hükümetler sorumlu görünüyor zira Almanya’yı Rus gazına önceki hükûmetler bağımlı hâle getirmişti. Bakanlık, 2024 yılında iklim hedeflerine ulaşmak için çeşitli girişimlerde bulunduğunu, yenilenebilir enerji kaynaklarının teşviki ve enerji verimliliğinin artırılması gibi alanlarda adımlar atıldığını belirtiyor ancak Alman kamuoyu bu çabaların ekonomik büyümeye etkisinin sınırlı kaldığını ve istenilen düzeyde sonuçlar elde edilemediğini düşünüyor.
 
 

***

Büyüme rakamlarına bakıp çıkacaktım, hay Allah konu felsefe, filoloji ve çocuk kitaplarına kadar geldi.

Yine de ilk amacımdan sapmayayım: 2023 yılında yaşanan yüzde 0,3'lük düşüşünün ardından 2024 yılında yüzde 0,2'lik küçülme yaşayan Almanya ekonomisinde 2025 yılı büyümesi de aşağı yönlü revize edildi. Ekonomi Bakanı Sayın Habeck, yaptığı son açıklamada Almanya'nın 2025 yılındaki büyüme tahminini daha önce açıklanan yüzde 1,1 oranından yüzde 0,3'e düşürdüklerini ifade etti. Bakan son yıllarda yaşanan küresel krizlerin sanayi ve ihracata dayalı Alman ekonomisini sert bir şekilde etkilediğini vurguladı.

Almanya ekonomisinin büyüme potansiyeli Türkiye için oldukça önemli ve zira iki ülke önemli birer partner. Sayın Bakanı ve ekonomi ile iklim politikalarını izlemeye heyecanla devam ediyoruz.


 
 
Frankfurt Notları
Uzm.Klinik Psk.Gülşah AKÇAY CİVRİZ