Yunanistan hırpalanarak çıkışa sürükleniyor

Yunanistan meselesinde son günlerde olan biteni en iyi anlatan özet, The Telegraph gazetesine gönderilen bir okur yorumunda idi; "Yunanistan tartışması bana şunu hatırlattı; doktor hastasına 6 ay ömür biçmiş; hasta doktora yapacağı ödemeyi geciktirince doktor bir altı ay daha ömür biçmiş.”

Tarafların hepsi eurodan çıkışa yaklaşıldığını görüyor ama öncesinde ‘elimizden geleni yaptık’ manevrasında.

Yunan parlamentosundan zar-zor onay alan adımlar ile kriz sona ermiş değil. Sadece ‘yaşatabilir miyiz?’ arayışı var. Avrupa Komisyonu’nca anlaşmanın çizilen temel çerçevesine uygun biçimde Yunan hükümeti parlamentodan onay aldı. Ancak en temel soru şu; anlaşma olacak mı, bahsedilen 86 milyar euro nasıl ve nereden gelecek?

En baştan şunu not edelim; 86 milyar euroluk kurtarma parasının ortaya çıkması biraz çetrefilli. Neden? Bunun 50 milyarının Avrupa İstikrar Mekanizması’ndan (ESM) geleceği açıklandı. Ama asıl sorun orada; 50 milyar gelecek de, Yunanistan’ın o fon için verebileceği teminat var mı? Yok.

Pazar gecesi sonuçlanan Euro Bölgesi liderler zirvesi sonrasında yapılan Avrupa Komisyonu’nun açıklamasında, Yunanistan’ın ön koşulları yerine getirmesinin anlaşmanın tamam olacağı anlamına gelmediği vurgulanmıştı.

Yunanistan parlamentosundan her 4 Syriza üyesinden birinin hayır dediği anlaşma geçerken, Komisyon AB kaynaklarından Yunanistan’a 7 milyar euroluk 3 aylık geçici bir kaynak sağlıyordu. Bununla IMF’ye yapılması gereken ve ödenmeyen iki kalem borç ile 20 Temmuz’daki ECB’y eyapılacak 3.5 milyar euroluk borç ödemesi yapılabilecek. Ağustos için de ilave 5 milyar euro gerekiyor. Anlaşma yapılana kadar 7 milyar euro gibi köprü finansman sağlanacak gibi. Böylece kısa süreli bir ferahlama olacak. Ancak bankaların açılması yakın gelecekte mümkün değil.

Üç yıl için 86 milyar euro olarak tasarlanan mali ihtiyacın, 50 milyar eurosu ESM’den, kalan kısmının ise IMF ve diğer kanallarından geleceği beklentisi var. ESM Başkanı Klaus Regling’e göre ESM’in üç yılda 50 milyar euro verirken, kalan 35 milyar euro IMF, özelleştirme ile Yunanistan’ın sermaye piyasalarına dönüşü ile borçlanabileceği kısımdan oluşacak.

Böyle bir plan varsa Yunanistan’ın eurodan ne zaman çıkacağına dair bahisçilerin giderek artması beklenir.

Şu sorular yanıt bekliyor.

Birincisi; ESM 50 milyar euroyu teminatlı verecekse Yunanistan bu kadar teminatı nereden çıkaracak?

İkincisi; IMF, Yunanistan’ın borcunun silinmeden sürdürülebilir olmadığını, bu yüzden de Yunanistan’a mali yardım sağlayan bir paketin içinde olamayacağını yayınladığı teknik notta açıklamıştı. Bu durumda 50 milyarın üzerine gelecek IMF parası şimdilik zor görünüyor.

Üçüncüsü; özelleştirme için bir yapı kurulacak, burası hem ESM’nin vereceği fonların teminatı, hem de geri ödemesinde kullanılacak. İyi de, IMF’nin de katkısı olamayacaksa 35 milyar euroluk kaynağın içini dolduracak bir özelleştirme olabilir mi? Hayır. IMF bile yıllık 500 milyon eurodan fazla özelleştirme olamayacağını düşünüyor.

Dördüncüsü; Yunanistan’ın borçlanma piyasasına dönüşü mümkün görünmüyor. Alman Maliye Bakanı Schauble, ısrarla Yunanistan’ın eurodan çıkışının hala en iyi seçenek olduğunu dile getirmeye devam ediyor. Bugün gelinen noktada ‘teknik olarak’ haksız değil. Yunanistan’ın mevcut borçları 30 yıl ertelense bile borcun milli gelire oranı en iyi hali ile 30 puan iyileşebiliyor. Bu, 2018’de yüzde 200’lere gelecek borç oranını yüzde 170’e düşürecek; bu oran bile hala borç çevrilebilirliğinde normal değil. Bu tablo ile Yunanistan’ın borçlanma piyasasına çıkarak kendi ayaklarının üzerinde borçlanabilmesi hala olasılık dahilinde değil.

Sonuç olarak; Yunanistan sadece yavaşlatılmış biçimde eurodan çıkma yönünde ilerliyor. Tüm bu fotoğrafın özeti şu; hasarı azaltmak ve çıkışı normalleştirmek.

İyi bayramlar diliyorum.