Yeterlikte YDS 70 şartı, hangi A grubu meslekleri kapsıyor?

Kısa bilgi

2011 yılı öncesinde A grubu mesleklerde (kaymakam, müfettiş, denetmen, uzman vs.) için belli bir yaş kotası ve yeterlik için yabancı dil şartı yoktu. 2011 yılında 666 sayılı KHK ile 657 sayılı Kanunda yapılan değişiklik ile tüm a grubu mesleklere giriş için 35 yaşını doldurmamış olmak şartı ile beraber merkez uzmanlıklara yeterlik alabilmek için YDS'den 70 alma şartı getirildi.

İlgili Mevzuat

657 sayılı Devlet Memurları Kanununun Ek 1'inci maddesinin 5'inci ve 7'nci fıkraları aşağıdaki gibidir:

"Uzman yardımcılığına atananlar, en az üç yıl çalışmak ve ... uzmanlık tezi, ... kabul edilmek kaydıyla, yapılacak yeterlik sınavına girmeye hak kazanırlar. ... Yeterlik sınavında başarılı olanların uzman kadrolarına atanabilmeleri, YDS'den asgari (C), Dışişleri Uzmanlığı için asgari (B) düzeyinde veya dil yeterliği bakımından bunlara denkliği kabul edilen ve uluslararası geçerliliği bulunan başka bir belgeyeyeterlik sınavından itibaren en geç iki yıl içinde sahip olma şartına bağlıdır. ... ... süresi içinde yabancı dil yeterliliği şartını yerine getirmeyenler, uzman yardımcısı unvanını kaybederler ve kurumlarında durumlarına uygun memur unvanlı kadrolara atanırlar."

"..., beşinci ... fıkralarda yer alan hükümler, 36 ncı maddenin "Ortak Hükümler" bölümünün (A) fıkrasının (11) numaralı bendinde belirtilen uzman ve uzman yardımcılarından merkez teşkilatına ait kadrolarda bulunanlar, Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı İdari Teşkilatı yasama uzman ve yasama uzman yardımcıları ile 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununun eki (III) sayılı Cetvelde yer alandüzenleyici ve denetleyici kurumların uzman ve uzman yardımcıları hakkında da uygulanır."

Hangi meslekler için yeterlikte YDS 70 gerekiyor?

Yukarıdaki hükümleri incelediğimizde şu kurumlarda ve unvanlarda çalışanlar, yeterlik sürecini geçtikten sonra YDS'den 70 almaları gerekiyor:

1- Kurumların merkez teşkilatlarında çalışan uzmanlıklar (merkez teşkilatı ile kurumun ana binası kastedilmektedir. bu bir çok kurum için Ankara'daki bakanlık binası ya da ana hizmet binası anlamına geliyor. Kurumun merkezi farklı bir şehirde ise bu teşkilat baz alınmalıdır.)

2- TBMM'deki yasama uzmanlıkları

3- Düzenleyici denetleyici kurumlarda (üst kurullar) çalışan uzmanlar

A grubu mesleklerin hangisinin merkezde olduğunu özel tablomuzdan öğrenmek için tıklayınız http://www.memurlar.net/haber/464457/2.sayfa

Taşradaki uzmanlıklarda çalışanlar bu kapsamda mı?

Hayır. Sadece merkez uzmanlıkları için yeterlikte yabancı dil şartı bulunmaktadır. Zaten taşra uzmanlıklarında politika belirleme, uluslar arası karşılaştırmalı analiz, uluslar arası araştırma veya yurtdışı görev durumları olmadığı için yabancı dile pek ihtiyaç olmadığı 666 sayılı KHK görüşmelerinde de milletvekilleri ve bürokratlar tarafından dile getirilmiştir.

Merkez teftiş kadroları bu kapsamda mı?

Yukarıdaki hükümlerde açıkça görüldüğü gibi "merkez uzman kadroları" denilmiştir. Yani merkez teftiş (denetçi, müfettiş, kontrolör gibi) kadroların yeterlikte yabancı dil puanı almalarına gerek yoktur. ayrıca taşra denetim kadrolarının da ihtiyacı yoktur. 666 sayılı KHK görüşmelerinde de zaten denetim kadrolarının görevinin, mevzuat ile uygulamanın tutarlılığını inceleyip buna göre ceza yazman ya da rehberlik yapmak olduğu belirtilerek yabancı dile pek de ihtiyaçlarının olmadığı yönünde açıklamalar olmuştur.

Bu mesleklere ilk defa girerken de yabancı dil şartı var mı?

Kanun yeterlik için yabancı dil şartı konusunda uygulama birliği sağlamaktadır. Bu meslekler ilk defa giriş konusunda bir hüküm yoktur. bu mesleklerin kimisi girişte de yabancı dil ararken kimisi böyle bir şart aramamaktadır.

Yabancı dil puanını ne zamana kadar almak gerekiyor?

Kanuna göre, bir merkez uzman yardımcısı yeterlik sınavına girip bunu geçtikten sonraki 2 yıl içinde YDS'den min 70 puanına sahip olmalıdır. (yani bir bakıma uzman yardımcılığına atandığınız günden itibaren en az 5 yılınız var anlamına geliyor)

Yardımcılık döneminde yabancı dil puanı alsak olur mu?

Kanundaki "2 yıl içinde" ifadesinde o süre içinde geçerli bir puana sahip olunması kastedilmektedir. Yani yeterlik sınavına girmeden alınan bir yabancı dil puanı da kurum tarafından yeterlik sonrasında kabul "görebileceği" için sıkıntı olmayacaktır. (Görebileceği ifadesini kullanmamızın sebebi şudur: YDS yönetmeliğinde sınavın geçerlik süresi belirtilmemiştir. Kurumların kendisinin bu süreyi belirleyeceği ifade edilmiştir.)

Sadece YDS puanı mı geçerli oluyor?

Hayır. Yukarıda da yazdığı üzere "dil yeterliği bakımından bunlara denkliği kabul edilen ve uluslararası geçerliliği bulunan başka bir belgeye" sahip olmak da yeterlidir. bu açıdan bakılınca TOEFL sınavları ile yeterlik geçilebilir. Ancak IELTS sınavı ile yeterlik geçilemez, çünkü sınavın YDS' YÖK tarafından bu sınavın YDS denkliği kaldırıldı.

Dış işleri uzmanları daha yüksek puan mı almalı?

Evet. dış işleri uzmanları en az YDS'den 80 puan almış olmaları gerekir.

Yabancı dil şartını taşımayanların durumu ne olacak?

Bu uzman yardımcıları kurumlarında uygun bir kadroya atanacaklardır. Yani Genel İdare Hizmetleri sınıfında memur, VHKİ, bilgisayar işletmeni, ambar memuru, sekreter gibi unvanlara atanacaklardır.

Yabancı dil için ikinci bir şans var mı?

Maalesef böyle bir şans yok. kanuna bakıldığında "sınavda başarılı olamayanlara ek süre verilir" ifadesi yer almaktadır. Ancak bu yeterlikteki tez, yazılı ve sözlü sınav için geçerlidir. yabancı dil için böyle bir hak verilmemiştir.

Kutay Seymen ARIKAN