Sosyal medya reklamlarının vergileme problemleri- Zeki GÜNDÜZ

Değerli DÜNYA okurları, bunca yıllık vergici olarak son günlerde yapılan açıklamalardan kafam karıştı. Uzunca bir süredir "sosyal medya” olarak tanımlanan yabancı şirketlerin, bu mecralarda yayınladıkları reklamlara ilişkin olarak Türkiye’deki müşterilerinden elde ettikleri gelirin nasıl vergileneceği konusu tartışılmaktadır. 

1 milyar dolarlık matrah kaybı mı var? 

Sosyal medya reklam geliri hacminin 1 milyar dolara eriştiği, bunun küçük bir kısmının vergilenebildiği, dolayısıyla Türkiye’den elde edildiği halde bu gelirin Türkiye’de vergilenemediği ifade edildi. 

Bu ifadeden 1 milyar dolarlık vergi matrahının büyük bölümü Türkiye’de vergilenmesi gerekirken vergilenmiyor gibi bir anlam çıkıyor. Bu noktada, aşağıdaki gerekçelerle, konuyu anlamakta güçlük çekiyorum. 

Sosyal medya kuruluşlarının Türkiye’de işyeri oluşturması talep ediliyor 

Şayet malum sosyal medya kuruluşlarının Türkiye’de iş yerleri ve daimi temsilcileri yoksa, Türkiye’deki müşterilerinden ancak yurt dışında kurulu sistemleri vasıtasıyla (ticari kazanç şeklinde) gelir elde eden bir şirketin Türkiye’de vergilenebilmesi mümkün değildir. 

Yurt dışında kurulu şirket, müşteri ile bağlantısını web üzerinden kuruyor, reklamı yurt dışında kurulu sisteminden yayınlıyor, faturayı yurt dışından düzenliyor, tahsilatı yurt dışından yapıyor ise, bu gelirler üzerinde Türkiye’nin vergileme hakkı bulunmamaktadır. 

İngiltere ya da Amerika’da yayın yapan uydu vasıtasıyla Türkiye’den de izlenebilen yabancı bir televizyona reklam verildiğini düşünelim. 

Bahse konu televizyonun Türkiye’de iş yeri veya daimi temsilcisi yoksa, reklam gelirleri bir iş yeri veya daimi temsilci vasıtasıyla elde edilmiyorsa bu reklam gelirlerinin Türkiye’de vergilenebileceği iddia edilemez. 

Vergileme arzusunun bulunması doğal 

Tüm devletler gibi, devletimizin de Türkiye kaynaklı gelirler üzerinden vergi almaya çalışması sonderece doğal. Ancak, bunun Türk Vergi Sistemi, Türkiye’nin akdettiği çifte vergilemeyi önleme anlaşmaları, genel vergileme prensipleri ve hükümranlık ilkeleri dikkate alınarak ve yasal zemini oluşturularak yapılması gerekmektedir. 

Halihazırda yasal zemin mevcut değildir ve oluşturabilmek de teknik olarak oldukça zor görünmektedir. 

Türkiye’de işyeri açılırsa ne olacak? 

Yabancı şirketlerin Türkiye’de oluşturacakları iş yeri veya Türkiye’deki daimi temsilcileri vasıtasıyla, Türkiye’den elde edilen gelirlerinin, Türkiye’deki faaliyetlere (iş yeri ve/veya daimi temsilcinin faaliyetlerine) atfedilebilecek kısmının vergileme hakkı Türkiye’dedir. 

Diğer bir deyişle Türkiye’den elde edilen gelirin tamamının vergilemesini Türkiye yapamayacak, gelirin elde edilme sürecindeki katkılar (teknik tabirle transfer fiyatlamasına ilişkin düzenlemeler) dikkate alınarak Türkiye kaynaklı gelirin bir kısmı Türkiye’de vergilenebilecektir. 

Bu konuyu da bir başka sektörden örnekle daha anlaşılır hale getirelim: Yabancı bir uçak şirketi Türkiye’deki bir temsilcisi vasıtasıyla Türkiye’ye uçak satarsa, uçak temsilci vasıtasıyla satıldı, bu nedenle, uçağı yapan, geliştiren, fabrikaya, teknolojiye sahip şirket ve o şirketin bulunduğu ülkenin vergileme hakkı gözardı edilerek bu uçaktan elde edilecek gelirin tamamı Türkiye’de vergilenecek denemez. 

Tabii ki, temsilcinin aracılık faaliyetine bir gelir atfetmek ve Türkiye’de vergilemek gerekecektir. 

KDV sorumlu sıfatıyla ödeniyor 

Değerli DÜNYA okurları, yurtdışında sosyal medyada yayınlanan reklamların karşılığı Türkiye’deki şirketler tarafından ödenirken, ödemeyi yapan şirket sorumlu sıfatıyla KDV hesaplayıp beyan edecek ve ödeyecektir. En azından Mali İdare’nin bu konuda verdiği yazılı görüşleri bu yöndedir. 

Sorumlu sıfatıyla stopaj yapılacak mı? 

Mali İdare’nin mevcut yazılı görüşlerine göre, yurt dışında kurulu sosyal medya kuruluşuna reklam veren Türkiye mukimi şirketler, yurt dışından gelen reklam faturasını öderken herhangi bir stopaj yapmakla yükümlü bulunmamaktalar.